دستگاه CNC اصطلاحاتی است که مخفف عبارت computer numerical control (در معنای لغوی به معنای کنترل عددی کامپیوتری) می باشد که به دستگاه CNC معروف می باشند.
دستگاه CNC دستگاهی ساده است كه قابلیت فرمان پذیر ی از طریق كد ها و منطق ریاضیاتی را به صورت دستی دارد. برای کار با دستگاه CNC، نیاز به حضور اپراتور جهت كنترل دستگاه و نوشتن برنامه های حركتی می باشد. پس از آن، دستگاه عملیات را بصورت خودكار، به تكرار و بدون حضور كاربر می نماید.
دستگاه‌های CNC، دستگاه‌هایی با ابزارهای قابل حرکت توسط موتور هستند که این موتور (یا موتورها) توسط رایانه کنترل می‌شوند. این رایانه‌ها به کمک دستورهایی مرتب که G-Code یا M-Code نامیده می‌شوند، ابزارها را کنترل می‌کنند. این دستورها ممکن است به صورت دستی توسط اشخاص نوشته شده یا توسط نرم‌افزارهای CAM تولید شوند. پرینترهای سه بعدی نیز برای تولید قطعه ابتدا مدل رایانه ای را به صورت «لایه لایه ای» پردازش کرده و سپس توسط دستورهای G-Code قطعه را تولید می‌کنند.
CNC سری پیشرفته تر سیستم NC است و به سیستمی گفته می شود که وظیفه کنترل حرکت محورهای خطی و دورانی را برعهده دارند. به عبارت دیگر، نسل اول CNC ها، دستگاه های NC بوده است که نیاز به کامپوتر نداشته اند و دستگاه ها مطابق منطقی خاص، دستورات را درك و اجرا می كرده است. با ظهور کامپیوتر به صنعت ، ماشین‌آلات CNC مدرن در صنایع مختلف، همه گیر شده است. در ماشین‌های فوق مدرن CNC، کلیه عملیات ها مانند تراشکاری، فرزکاری، سوراخکاری، پرداخت و … توسط یک ماشین اتوماتیک انجام می‌شود.
با توجه به اهمیت موضوع برش و تراش و همچنین حکاکی در صنعت، در ادامه این مطلب به این دو حوزه پرداخته می‌شود و کاربرد دستگاه‌های سی ان سی در این دو حوزه را بررسی می‌کنیم.
دستگاه‌های برش CNC وظیفه جدا کردن دو قسمت نمونه از یکدیگر را بر عهده دارند. در این صورت دستگاه، قسمتی از نمونه را به صور کامل جدا می‌کند و نمونه برش داده شده نهایی را تولید می‌کند. دستگاه برش سی ان سی در تولید قطعات و یا تقسیم کردن یک قطعه به چند قطعه کوچک‌تر کاربرد دارند. اما دستگاه‌های تراش یا حکاکی CNC فقط بخشی از نمونه را تراش می‌دهند. درواقع قسمت کوچکی از نمونه را جدا می‌کند. از کاربردهای میتوان به کنده‌کاری سطح چوب یا سنگ را ذکر کرد. همچنین دستگاه های CNC را با توجه موارد مورد نیاز نیز، میتوان تقسیم بندی کرد. به عنوان مثال می توان به CNC برش چوب، CNC برش سنگ، CNC برش چرم، CNC برش فلز، CNC حکاکی، CNC برش لیزری و … اشاره کرد.
